Оразбаевские чтения

Международная научная конференция «Оразбаевские чтения». – Алматы, 2009 г.

МАЗМҰНЫ
СОДЕРЖАНИЕ

Кіріспе сөз əл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық
университетнің тарих факультетінің деканы, профессор
Алтаев А.Ш. Кіріспе сөз................................................................................... 3

ЕСТЕЛІКТЕР

Төлеубаев Ə.Т. А.М. Оразбаев и формирование археологической науки и образования в Казахстане...............7
Елеуов М.Е. Ұстаз ұлағаты............................................................................ 15
Балтабаева К.Н. Абдулманап Медеуович Оразбаев - мой учитель ............. 18
Тоқтабай А. Ұлағатты ұстаз ......................................................................... 21
Мұхатова О.Қ. А.М. Оразбаев – отандық археология ғылымындаөзіндік орны бар ғалым .....................23
Қалшабаева Б.К. Ə.М. Оразбаев – білікті ғалым, ұлағатты ұстаз!.............. 25
Мұсатайұлы А. Археолог ғалымдар жайлы естеліктерден........................... 27

Ə.М. ОРАЗБАЕВ ЖƏНЕ ҚАЗІРГІ АРХЕОЛОГИЯ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ПРОБЛЕМАЛАРЫ

Таймагамбетов Ж.К. Древнейшие памятники палеолита Казахстана, выявленные за последние годы ........33
Сойкина Н.Ю. К вопросу о пигментах в живописи эпохи палеолита ...... 43
Байгунаков Д.С. Неолит дəуірінің кейбір теориялық-методологиялық проблемалары .................. 49
Бексеитов Ғ.Т ., Джарылгасынова Н.Ж. Батыс Қазақстанның тас ғасыры ескерткіштерінің зерттелу тарихынан ..........58
Алипова С.Б., Бексеитов Ғ.Т. Қақақстан мезолитінің зерттелуі........................................... 61
Бейсенов А.З. Ə. Оразбаев жəне соңғы қола дəуірі мəдениеті тақырыбы.............................................66
Үмітқалиев Ұ.Ү. Ə.М. Оразбаевтың соңғы қола дəуірі бойынша зерттеулері ................................74
Кутюков В.И. Изображения колесниц в петроглифах андроновских племен Казахстана ................................90
Винокурова Е.И. Демографический аспект изучения андроновского общества верхнего Прииртышья.................96
Садыкова А.Н.
Семья и общество племен эпохи бронзы Евразийских степей по археологическим источникам..........101
Кусманова Н.Е. Могильники бронзового века на территории Восточного и Центрального Казахстана. Захоронения в цистах..................106
Самашев З., Джумабекова Г.С., Базарбаева Г.А. К изучению ритуального убранства Берельских коней... 111
Омаров Ғ. Қ. Ə.М. Оразбаевтың Шығыс Қазақстанның ерте темір дəуірін зерттеуге қосқан үлесі...............................................122
Утубаев Ж. Шірік-рабат б.з.д. I-мыңжылдықтың аса маңызды ескерткіші....................................................................129
Бесетаев Б. Б. Берел қорымындағы атпен жерлеу салтының кейбір ерекшеліктері мен мазмұны................................................133
Жунисханов А.С. Ерте көшпелілер қорғандарының тізбектелуі (Берел материалдары негізінде)...............................................141
Амаргазиева А. Ж.Сақтардың əлеуметтік-экономикалық жағыдайы............ 144
Карикулова Б.Ч. Жетісу өңіріндегі сақ ескерткіштері жəне олардың зерттелуі.............................................................150
Токтарбаева Ж.Н. Вклад Центрально-Казахстанской археологической экспедиции в исследование раннего железноговека......................155
Омаров Ғ.Қ., Тоқтарбаева Ж.Н. Беғазы–Дəндібай ескерткіші мен Түгіскен ескерткіштерінің ұқсастығы мен ерекшеліктері...............158
Суворова И.С. История изучения памятников ранних кочевников Восточного Казахстана.....................................................162
Досымбаева А.М. Место и значение археологической тюркологии в средневековой археологии Казахстана................................166
Есбергенова Б. Қазақстандағы ежелгі түрк кезеңіндегі петроглифтердің зерттелуі............................................................175
Жетібаев Ж. Қазақ петроглифтеріндегі түйе образы................................ 182
Кəдірімбетова Н.Н. Батыс Қазақстандағы түрк дəуірі ескерткіштерінің зерттелуі.............................................................188
Омаров Ғ.Қ., Байгунаков Д.С. Ф.Х.Арсланова – ежелгі жəне орта ғасырлар тарихының зерттеушісі.............................................195
Жармаханова Г. Түркістан оазисіндегі ортағасырлық қалалар мен елді мекендердің 2004 жылға дейінгі зерттелуі..........................206
Оспанов Е.Б Орта ғасырлық Қызылқаланың зерттелу тарихы............ 212
Байбугунов Б. Шу өңіріндегі ортағасырлық қалалардың зерттелу тарихы........................................................................216

ҚАЗІРГІ ЭТНОГРАФИЯ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ПРОБЛЕМАЛАРЫ

Төлеубаев А.Т., Қалшабаева Б.К., Аң құстарын аңға саларда жасалатын баптаулармен, ауру түрлері жəне оны емдеу тəсілдері.......................223
Алпысбес М. Источники исторического фольклора тюрко-монгольского мира в персидской историографии....230
Мұхатова О.Х. Қазақ қоғамындағы əйел–ананың орны мен рөлі мəселелерінен...................................................................240
Тоқтабай А. Қымыздың түрлері жəне зерттелуі жайында...................... 248
Тұрғынбаев Е.М. Қазақ қоғамындағы дəстүрлі тарихи сананың шежіре аясында қалыптасуы..........................................................254
Ерғазы Қ.Е. Қазақ этнографиясындағы ұлттық қолөнердің рөлі......... 260
Қалыш А.Б., Досымова М.Қ. Оңтүстік Қазақстан облысы тұрғындарының бұқаралық ақпарат құралдарындағы этнотілдік көрсеткіштері.....................264
Сегізбаева А.Қ. Қазақ қоныстары мен тұрақжайларының этноқайнаркөздері.......................................................................272
Тоқтабай А. Қазақтың əскери-ұжымдық аң аулау салты....................... 279
Оңғарұлы А. Ежелгі көшпелілердің жерлеу дəстүрлерінің қазақ əдет-ғұрпында көрініс табуы жайлы............................................288

Қайырханова Ф.К. Кеңестік билік тұсындағы Қазақстандағы қолданбалы өнер.......................................................................295
Іргебаев Ғ.Д. ХІХ ғасырдың соңы ХХ ғасырдың бас кезіндегі өлкедегі қой сүтінен алынған өнімдер........................302
Тоқсанбаев А. Ортағасырлық Алматы қаласының этимологиясы. 307
Ерғазы Қ. Е. Қазақ халқының дəстүрлі аңшылық жабдықтары менқұралдары............................................................................313
Қайрғалиева Г. Бөкенбай батыр жəне оның əулетінің батырлар институтын дамытудағы орны..............................................318
Ашимова Ү. Қазақ қоғамындағы сал – серілер......................................... 323
Адилова К.А. Қазақ өлкесін зерттеу қоғамының Оралдағы бөлімі........ 327
Сайдахметова Б.С. Этонгенез жарылысы жəне ғұндар....................................... 330
Тлеубаева А. «Сал» мен «сері» категорияларына байланысты этнографиялық зерттеулер.....................................................333
Бектуганова А.Ж. Возможность производства без отрыва от обучения: улучшение образования студентов-музееведов в университетах..........337
Шандыгалиев Н.С. Қазақ хандығының қоғамдық құрылысындағы төлеңгіттер институты............................................................343
Саниязов Е.А. Алаш зиялыларының еңбектеріндегі ұлттық тарих мəселелері.................................................................346
Жұмабеков А.Ə. Ғұндардың шығу тегі хақында.............................................. 350
Картаева Т.Е Перовск жəне Қазалы уезі қазақтарының ру-тайпалық құрамы жөніндегі деректер (ХІХ ғ. аяғы ХХ ғ.басы).................................. 357
Сейітова С. Қазақ халқының еттен жасалған тағамдарының жасалу əдіс-тəсілдері......................................................................365
Адилова К. А. Кеңестік кезеңдегі Қазақ зерттеу қоғамының құрылуы мен қызметінің басты бағыттары.......................................371
Сармурзина Н. Астрахан губерниясы қазақтарының этно-демографиялық ахуалы..................................................377
Егізбаева М.Қ. Қазақ халқының шашқа тағатын зергерлік бұйымдары мен əшекейлері...........................................381
Қожабекова Ж.Б.«Қаған» титулының шығуына қатысты пікірлер.............388
Нығмет А. Монғол тарихшылары түріктердің этногенезі тарихы туралы.................................................................................394
Есенов С. Тұран археологиялық экспедициясының 2001 – 2009 жылдарда қаратаудың ортағасырлық қалаларында жүргізген зерттеулері.......................397
Л.К.Рахипова Қала мұрағатындағы А.Оразбаев мұрасы ........................404